Küresel ısınma problemi Birleşmiş Milletler düzeyinde ele alındığından beri fosil yakıt ticareti yapan şirketlerin faaliyetleri hükümetler tarafından çeşitli yaptırımlarla sınırlandırılmıştır. Özellikle pandemi döneminde düşen enerji fiyatları, petrol şirketlerini enerji yatırımlarını artırmaya teşvik etmişti. 2022 yılının şubat ayında ortaya çıkan Ukrayna-Rusya savaşı neticesinde giderek yükselen enerji fiyatları, şirketlerin pandemi döneminde yapmış olduğu yatırımların değerini artırmasını sağladı. Yakın zamanda Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres’in petrol ve gaz şirketlerinin sağladığı kazanca yönelik yaptığı yorum savaşın ortaya çıkardığı krizin nasıl fırsata dönüştüğünü gözler önüne sermiştir.
Petrol ve gaz şirketleri ExxonMobile, Chevron, Shell ve TotalEnergies, Ukrayna’daki savaştan kaynaklanan yükselen enerji fiyatları nedeniyle son çeyrekte büyük kazançlar elde etti. Dört petrol şirketi üç ayda toplam 51 milyar dolar kazandı. Bu kazanç elbette pandemi döneminde düşen fiyatlar sayesinde yapılan yatırımların bir sonucu olsa da siyasiler yükselen fiyat artışının şirketler tarafından kötüye kullanıldığını düşünüyor.
“Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin küresel sonuçları olarak milyonlarca Avrupalı çok yüksek yakıt ve enerji maliyetleriyle mücadele ederken, petrol endüstrisi, savaş ve devam eden enerji krizi nedeniyle rekor karlar elde etmek için fiyatları artırıyor. Yoksul insanların sırtından iklim pahasına zenginleşmek ahlaksız kazançtır.” Genel Sekreter’in yorumu fosil yakıt endüstrisi içinde yer alan şirketlerin nasıl karlar elde ettiğinin de merak edilmesine sebep oldu. Enerji piyasasını domine eden firmalardan Exxon, 2022 yılının ikinci çeyreğinde şirket tarihinin en yüksek karını açıkladı. Yine büyük şirketlerden olan Chevron da 11,62 milyar USD ile şimdiye kadarki en yüksek karını açıkladı.
Petrol Şirketlerinin Artan Gelirleri
Greenpeace tarafından yapılan araştırma, Avrupa’daki petrol şirketlerinin artan fiyatlardan dolayı geçmiş yıllara göre günlük ortalama 107 milyon Euro daha fazla gelir elde ettiğini ortaya koydu.
Guterres, hükümetleri bu aşırı kârları vergilendirmeye ve kısıtlı kaynakları bu zor zamanlarda en savunmasız olanları desteklemek için kullanmaya çağırdı. “Tüm insanları fosil yakıt endüstrisine ve onun destekçilerine, aşırı açgözlülüklerinin dünyayı cezalandırdığına dair net bir mesaj göndermeye çağırıyorum. Tek ortak evimiz olan gezegen yok oluyor.” Guterres ayrıca dünyanın dört bir yanındaki insanlar mali yıkımla karşı karşıya kaldığı için bu tür karların kabul edilemez olduğunu söyledi ve gelişmiş ülkeleri, gelişmekte olan ülkelerin yenilenebilir enerjiye geçişine yardımcı olmak için daha fazla “sosyal, teknik veya finansal destek” sunmaya çağırdı.
Dünyanın bir bölgesini harap eden ve milyonları yerinden eden Ukrayna’daki savaş, petrol ve gaz fiyatlarını yükselterek enerji şirketlerinin gelirini artırdı. Yakın zamanda yapılan bir araştırma, son 50 yılda petrol endüstrisinin yılda 1 trilyon dolardan fazla, günde 3 milyar dolara yakın kâr ettiğini gösterdi.
Yıllardır BM bünyesinde gerçekleşen COP toplantıları ve Küresel İklim Zirveleri, çeşitli kararlar alarak devletleri iklim değişikliğine yönelik tedbir almaya çağırıyor. Enerji sektörünün olağanüstü kazançlarıyla inşa edilmiş bir sistem içerisinde iklim krizine karşı yapıcı ve kalıcı bir çözüm nasıl ortaya konacak, bunu zaman gösterecek.
Kaynakça
